Geachte voorzitter, leden van het college, leden van de raad, toehoorders in de raadszaal en luisteraars thuis,
Allereerst wil de VVD haar dank uitspreken voor de inzet van het college en de ambtelijke organisatie voor het opstellen van de kadernota zoals die voor ons ligt. Er is gekozen voor een andere opzet. Voor de VVD is dit een werkwijze die wij van harte kunnen onderschrijven. Aan de voorkant nadenken en debatteren over de richting en de keuzes, zodat het college de raad in het najaar een begroting kan voorleggen die daarop aansluit.
Uiteraard dient op voorhand gezegd te worden dat Weert er prima voorstaat. Een meerjarige sluitende begroting met een oplopend positief begrotingssaldo. Uiteraard realiseren wij ons dat we de afgelopen jaren flink hebben moeten bezuinigen. En we zijn niet vergeten dat in 2016 flinke lastenverzwaringen zijn doorgevoerd. Maar, we kunnen weer vooruitkijken. Het college kiest in deze kadernota voor een robuuste aanpak. Vasthouden aan onze coalitie en ambities, koers houden op de ingezette lijnen, afmaken waar we aan begonnen zijn en kansen pakken waar mogelijk. Wat kunnen wij als raad nog toevoegen aan deze koers en er voor zorgen dat we de wind in de zeilen houden?
We dienen rekening te houden met een tijd waarin alles in een relatief korte tijd kan veranderen. Beinvloed door een economische crisis, een vluchtelingencrisis, de invloed van technologische ontwikkelingen, het beleid van de rijksoverheid of gewoon omdat de samenstelling en opbouw van de bevolking verandert.
Trends en ontwikkelingen moeten worden bezien in relatie tot beleid. Wat de VVD betreft, kan de vertaling van de trends en ontwikkelingen naar beleidsdoelstellingen en acties concreter. Een tip voor het opstellen van de begroting 2018.
Kiezen met visie omvat de bezuinigingen en lastenverzwaringen voor de jaren 2016, 2017 en 2018. Bezuinigingen zijn teruggedraaid of worden niet volledig gerealiseerd. Zijn we niet te optimistisch over de resultaten? Is het verstandig om het prioriteitenbudget nu alweer substantieel te verhogen? Waarom gaat het in Weert zo veel beter als in andere gemeenten? Zit er een addertje onder het gras?
De algemene reserve en het beschikbare weerstandsvermogen zijn op niveau dankzij de positieve resultaten van het grondbedrijf, de verkoop van gemeentelijk vastgoed en de overschotten in het sociaal domein. En daar zit nu precies het gevaar. Het kan morgen allemaal anders zijn.
Voorzitter, de VVD zou op enkele onderdelen andere keuzes maken dan het college nu voorstelt. De VVD stelt de volgende prioriteiten voor waarvan zij de uitwerking hoopt terug te zien in de Begroting 2018.
Schoon, heel en veilig
De VVD wordt vrij regelmatig aangesproken door inwoners en ondernemers over het gebrek aan adequate handhaving. Door inwoners en ondernemers van de binnenstad wordt overlast ervaren van fietsen, auto’s en vrachtwagens. Inwoners in dorpen en wijken ervaren daarnaast ook diverse vormen van overlast.
Er is de laatste jaren fors bezuinigd op toezicht en handhaving. Mede als gevolg van de kortingen die door de rijksoverheid zijn doorgevoerd. Handhavingscapaciteit is ook teruggebracht op basis van het argument dat de invoering van betaald parkeren minder inzet van BOA’s vraagt.
Een stad die schoon, heel en veilig is, draagt bij aan de leefbaarheid en aantrekkelijkheid van onze gemeente. De VVD wenst een structureel budget voor extra capaciteit handhaving en toezicht.
Integratie
Het is in Weert gelukkig normaal dat we mensen opvangen die uit oorlogsgebied komen. Zolang nieuwkomers in Weert zijn, passen zij zich aan. Dat betekent dat ze de Nederlandse taal leren en bijdragen aan de samenleving. Iedereen die kan werken, werkt. De Nederlandse taal leren is een eigen verantwoordelijkheid van de nieuwkomer. De gemeente Weert zou moeten bevorderen dat er voldoende betaalbare cursussen zijn in de Nederlandse taal. Er zijn in Weert heel veel nieuwkomers die hun eigen weg hebben gevonden en geïntegreerd zijn in onze samenleving. Dat hebben die mensen zelf gedaan. Zij hebben de kansen gegrepen die Nederland biedt. Wij zijn daar trots op. Het verbaast ons dan ook dat in de kadernota nauwelijks aandacht is voor integratie van nieuwkomers. Concrete doelstellingen op het gebied van taalonderwijs of integratie in onze samenleving ontbreken. Vindt het college dat al onze ambities op het gebied van integratie al zijn gerealiseerd, zijn er geen beleidsterreinen in relatie tot integratie die extra aandacht behoeven, of is het college simpelweg vergeten dat integratie nog altijd een actueel thema is?
Werk
De arbeidsmarkt is ook in de eerste maanden van 2017 sterk verbeterd. Het aantal vacatures stijgt, het aantal banen groeit en het aantal werklozen daalt. Hoe vervelend is het dan om te moeten constateren dat in Weert nog altijd ruim 1.000 inwoners een bijstandsuitkering en bijna 1.500 inwoners een WW-uitkering hebben.
De VVD wil dat alle inwoners in Weert merken dat het beter gaat met Nederland en wenst iedereen een baan. Dat geeft vrijheid, eigen verantwoordelijkheid en ruimte om je leven in te richten zoals je dat zelf wilt.
De doelgroep met een lange maar overbrugbare afstand tot de arbeidsmarkt heeft intensievere begeleiding en ondersteuning nodig om de stap naar de arbeidsmarkt te kunnen maken. De private sector kan daarbij een handje helpen. Daarnaast zijn wij nieuwsgierig naar de uitwerking van het voorstel voor de opzet van een breed participatiebedrijf, en spreken de wens uit dat ondernemers en onderwijsinstellingen hier nadrukkelijk bij worden betrokken.
Vestigingsklimaat
Wij willen investeringen in de Weerter economie maximaal stimuleren. Daarvoor is nodig dat krachten gebundeld worden. De gemeente moet het bedrijfsleven meer ondersteunen. Het is belangrijk dat ondernemers kunnen ondernemen in een veilige en aantrekkelijke omgeving. Professionalisering van het parkmanagement is een belangrijke randvoorwaarde die wat de VVD betreft in 2018 al moet worden ingevuld.
Verkeer
Fietspaden en wegen moeten worden ingericht met een blik op de toekomst, waarbij veiligheid en doorstroming voor alle verkeersgebruikers centraal staan. De gemeente zou bij de inrichting van straten en wijken de verkeersveiligheid standaard mee moeten nemen, vooral in de buurt van scholen en sportclubs. De VVD begrijpt dat dit niet altijd lukt en dat er na verloop van tijd knelpunten kunnen ontstaan. Voor het oplossen van deze knelpunten is het (reguliere) knelpuntenbudget.
Het is belangrijk dat de doorstroming van het verkeer in het wegennet optimaal is. Het is jammer dat het college niet tot een visie is gekomen voor wat betreft het ringbanenstelsel. Het college heeft toegezegd dat het zou komen met een meerjarig investeringsprogramma voor het oplossen van knelpunten in het ringbanenstelsel.
Overheid
De gemeente Weert is sterk genoeg om de extra taken op het gebied van zorg en participatie goed uit te voeren. Een krachtige gemeente is belangrijk voor het functioneren van de stad en de regio. Zoals al eerder in deze beschouwing aangehaald, leven we in een tijd waarin alles in een relatief korte tijd kan veranderen. Dat vraagt om een strategie, ook op het gebied van personeelsbeleid. We verwachten van de gemeente Weert dat ze dienstbaar en modern is. De kosten voor de uitvoering van het strategisch personeelsbeleid moeten worden gedekt uit het reguliere P-budget. We kijken uit naar de uitwerking van het strategisch personeelsbeleid.
Financiën
De VVD vindt een goede financiële huishouding van groot belang. Wij vinden dat de gemeente een strikte scheiding tussen inkomsten en uitgaven hoort te hebben. Structurele uitgaven dekken met structurele inkomsten: inkomstenmeevallers mogen niet worden gebruikt voor structurele extra uitgaven. Wij zijn het niet eens met de voorgestelde dekking van de incidentele prioriteiten.
In de kadernota worden investeringsvoorstellen gedaan. Investeringen hebben kapitaalslasten tot gevolg waarin de afschrijvingen en de rente zijn verwerkt. Het college lijkt te vergeten dat investeringen ook onderhouden moeten worden en dat investeringen vaak ook andere lasten oproepen die in de exploitatie moeten worden gedekt. De VVD vindt dat daar ook rekening mee moet worden gehouden zodat wij na realisatie niet voor verrassingen komen te staan.
De woonlasten (zoals de OZB) blijven zo laag mogelijk. Lage woonlasten dragen bij aan de aantrekkelijkheid van onze gemeente. De gemiddelde inflatie van Nederland in 2017 is op dit moment 1,47%. Een verhoging van de OZB boven de gemiddelde inflatie is voor de VVD niet acceptabel.
Lagere woonlasten kunnen ook worden gerealiseerd door middel van een lagere afvalstoffenheffing of een lagere rioolheffing. De budgettaire gevolgen van de rentenotitie voor de afvalverwerking en rioleringen lijken positief. Als dat inderdaad zo is, dan zien we deze positieve effecten graag terug in 2018 met lagere lasten voor de inwoners en bedrijven van Weert.
Ten slotte
De VVD blijft zich in de komende jaren sterk maken voor: veiligheid en leefbaarheid van onze stad, een sterke economie, meer werkgelegenheid, goede bereikbaarheid en gezonde financiën. Kortom, een aantrekkelijke stad waarin het fijn wonen, werken en recreëren is voor onze inwoners, maar ook voor mensen van buiten onze stad.